شاید برای شما یا یکی از آشنایان شما پیش آمده است که در ناحیه معده و دستگاه گوارش ، درد یا حالت تهوع داشته باشید. در این مواقع پزشکان داخلی برای این که مطمئن شوند بیماری شما چیست شلنگی را از طرق مختلف وارد بدن میکنند.
این شلنگ که دارای دوربین هست به پزشک معالج کمک میکند که بهترین تصمیم را برای درمان بیمار بگیرد. به این فرآیند آندوسکوپی میگویند.
ما در ادامه به طور کامل اندوسکوپی را شرح میدهیم و بهترین پزشکان داخلی هرمزگان را هم معرفی میکنیم.
آندوسکوپی چیست؟
برای تشخیص و مشاهده بیماریهای داخلی بدون عمل جراحی و یا برش بزرگ در بدن، از روش آندوسکوپی استفاده میشود. در این روش پزشکان داخلی از آندوسکوپ که لولهای بلند و انعطافپذیر است استفاده میکنند. این لوله دارای دوربین و چراغ است و تصویر را مستقیما در مانیتور نمایش میدهد.
اندوسکوپی چگونه انجام میشود؟
پزشک داخلی لوله آندوسکوپ را از طریق حفرههای بدن مانند دهان و مقعد وارد فرد بیمار میکند. همچنین دکتر میتواند بوسیله قیچی و پنس که به لوله آندوسکوپ متصل است ، بافتی از بدن را برای نمونه برداری استخراج کند.
فیلم آندوسکوپی معده
در چه زمانهایی از آندوسکوپی استفاده میشود؟
دستگاه آندوسکوپی به پزشکان داخلی کمک میکند ، تا بیمارهایی زیر را تشخیص دهند:
- بیماریهای اتهابی روده (IBD)
- انواع بیماریهای معده
- ریفلاکس معده (GERD)
- تشخیص علت تهوع، استفراغ، درد شکمی
- مشکلات بلعیدن
- یبوست مزمن پانکراس
- سنگهای صفراوی
- سرطانهای دستگاه گوارش
- خونریزی بدون دلیل در دستگاه گوارش، واژن و …
- عفونت
- انسداد مری
- و …
برای نمونه برداری از محل موضع و ارسال به آزمایشگاه میتوان از دستگاه اندوسکوپی استفاده کرد. این کار باید توسط پزشک متخصص انجام گیرد.
همچنین برای تشخیص وجود و یا عدم وجود تومور از دستگاه آندوسکوپی استفاده میکنند.
آیا آندوسکوپی فقط برای معده است؟
خیر. آندوسکوپی بسته به موضع مورد بررسی به انواع مختلفی تقسیم میشود که عبارتند از:
- آندوسکوپی ( مشاهده دستگاه گوارش فوقانی ، یا همان مری و معده روده کوچک از طریق دهان)
- لاپاروسکوپی ( مشاهده شکم یا لگن از طریق برش کوچک در نزدیکی موضع)
- لارنگوسکوپی ( مشاهده حنجره از طریق دهان ، گوش یا بینی)
- سیگموئیدوسکوپی ( مشاهده راست روده و قسمت تحتانی روده بزرگ که به عنوان روده بزرگ سیگموئید شناخته میشود. از طریق مقعد)
- پلوروسکوپی ( مشاهده بین ریهها و دیواره سینه از طریق ایجاد برش کوچک در فقسه سینه )
- آرتروسکوپی ( مشاهده مفاصل از طریق یک برش کوچک در نزدیکی مفصل )
- برونکوسکوپی ( مشاهده ریهها ، بینی و یا دهان از طریق مقعد)
- کولونوسکوپی (مشاهده روده بزرگ از طریق مقعد)
- سیستوسکوپی (مشاهده مثانه از طریق مجاری ادراری)
- هیستروسکوپی ( مشاهده داخل رحم یا واژن)
قبل از آندوسکوپی چه باید کرد؟
مراقبتهای قبل از انجام آندوسکوپی بستگی به موضع مورد نظر که قرار است مورد بررسی قرار گیرد، دارد. به طور مثال قبل از انجام این روش معده باید معده را خالی نمود، در نتیجه میبایست حداقل ۸ ساعت قبل از انجام این روش از مصرف خوراکیهای جامد بپرهیزید.
همچنین برای انجام کولونسکوپی و سیگموئید سکوپی میبایست ناحیه روده را حلی نمود. برای این منظور میبایست از چند روز قبل از مصرف خوراکیهای جامد پرهیز کنید.
در این مورد مصرف ملین نیز تجویز میشود.
قبل از انجام هر نوع آندوسکوپی پزشک را در جریان داروها و مکملهایی که استفاده می کنید، قرار دهید.
آیا آندوسکوپی درد دارد؟
آندوسکوپی یکی از روشهای تشخیصی است که پزشکان برای بررسی مشکلات داخلی بدن از آن استفاده میکنند. در این روش، یک لوله باریک و انعطافپذیر با یک دوربین در انتهای آن به داخل بدن وارد میشود تا تصاویر دقیقی از داخل بدن به دست آید. بسیاری از افراد نگران درد و ناراحتی ناشی از این روش هستند. در ادامه به بررسی تجربه درد و ناراحتی در هنگام آندوسکوپی میپردازیم:
انواع آندوسکوپی
- آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی (Gastrointestinal Endoscopy):
- این نوع آندوسکوپی برای بررسی مری، معده و دوازدهه استفاده میشود.
- معمولاً یک آرامبخش یا بیحسی موضعی در گلو استفاده میشود تا ناراحتی کمتری احساس شود.
- کولونوسکوپی:
- این نوع آندوسکوپی برای بررسی روده بزرگ استفاده میشود.
- بیمار معمولاً تحت تأثیر آرامبخش یا بیهوشی خفیف قرار میگیرد تا درد و ناراحتی را کاهش دهد.
- برونکوسکوپی:
- برای بررسی راههای هوایی و ریهها استفاده میشود.
- معمولاً از بیحسی موضعی و آرامبخش استفاده میشود.
تجربه درد و ناراحتی
تجربه درد و ناراحتی در آندوسکوپی میتواند بین افراد متفاوت باشد. در زیر چند نکته مهم در مورد این تجربه آورده شده است:
آرامبخش و بیحسی:
- بسیاری از افراد قبل از آندوسکوپی داروهای آرامبخش دریافت میکنند که باعث میشود در طول فرایند آرام باشند و درد کمتری احساس کنند.
- استفاده از بیحسی موضعی نیز به کاهش ناراحتی کمک میکند.
ناراحتی و فشار:
بیشتر بخوانید: دکتر قلب و عروق
- ممکن است احساس ناراحتی یا فشار در محل ورود لوله آندوسکوپ وجود داشته باشد، اما این احساس معمولاً شدید نیست و قابل تحمل است.
زمان کوتاه:
- آندوسکوپی معمولاً یک فرایند کوتاه مدت است و هرگونه ناراحتی فقط در مدت زمان کوتاهی احساس میشود.
تجربه فردی:
- تجربه درد و ناراحتی در آندوسکوپی میتواند بسیار فردی باشد. برخی افراد ممکن است هیچ دردی احساس نکنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است کمی ناراحتی تجربه کنند.
به طور کلی، آندوسکوپی با استفاده از آرامبخشها و بیحسیها، تجربه درد و ناراحتی را به حداقل میرساند. بیشتر افراد این فرایند را به خوبی تحمل میکنند و تنها ناراحتی جزئی یا فشاری احساس میکنند که قابل تحمل است. در صورت نگرانی در مورد درد یا ناراحتی، میتوانید با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش آرامبخشی برای شما انتخاب شود.
عوارض آندوسکوپی چیست؟
آندوسکوپی به عنوان یک روش تشخیصی و گاهی درمانی، عموماً امن تلقی میشود، اما مانند هر روش پزشکی دیگر، ممکن است با عوارضی همراه باشد. در ادامه، عوارض احتمالی آندوسکوپی مورد بررسی قرار میگیرد:
عوارض شایع و کمتر شایع آندوسکوپی
ناراحتی و درد موقت:
- پس از آندوسکوپی، برخی افراد ممکن است ناراحتی خفیف یا درد موقتی در ناحیهای که آندوسکوپ وارد شده است، احساس کنند. این ناراحتی معمولاً خود به خود رفع میشود.
گلودرد و خشکی گلو:
- در آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی، ممکن است گلودرد یا خشکی گلو پس از فرایند احساس شود که به دلیل عبور لوله از گلو است.
نفخ و گاز:
- در کولونوسکوپی، ممکن است بعد از فرایند، نفخ و گاز در شکم احساس شود که ناشی از هوایی است که برای بررسی بهتر روده به داخل آن دمیده شده است.
حالت تهوع و استفراغ:
- برخی افراد ممکن است پس از آندوسکوپی به دلیل اثرات آرامبخشها دچار حالت تهوع شوند.
عوارض نادر و جدی
خونریزی:
- در موارد نادر، ممکن است خونریزی از محل بیوپسی (نمونهبرداری) یا ناحیهای که درمان شده است، رخ دهد. این خونریزی معمولاً خود به خود متوقف میشود، اما در برخی موارد نیاز به درمان دارد.
عفونت:
- احتمال عفونت پس از آندوسکوپی بسیار کم است، اما در صورت وجود عوامل خطر یا در برخی شرایط خاص ممکن است عفونت رخ دهد. پزشکان با رعایت اصول بهداشتی، این خطر را به حداقل میرسانند.
پارگی یا سوراخ شدن اعضای داخلی:
- در موارد بسیار نادر، ممکن است پارگی یا سوراخ شدن مری، معده، روده یا ریهها در طول آندوسکوپی رخ دهد. این عارضه جدی است و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
واکنشهای آلرژیک:
- در موارد نادر، ممکن است فرد به داروهای آرامبخش یا بیحسی که در طول آندوسکوپی استفاده میشود، واکنش آلرژیک نشان دهد.
مشکلات تنفسی یا قلبی:
- برخی افراد ممکن است در واکنش به آرامبخشها دچار مشکلات تنفسی یا قلبی شوند. این عارضه نادر است و پزشکان معمولاً تجهیزات و آموزشهای لازم برای مدیریت این وضعیتها را دارند.
پیشگیری و مدیریت عوارض
آمادگی مناسب:
- پیروی از دستورالعملهای پزشک قبل از انجام آندوسکوپی، مانند ناشتایی و آمادهسازی روده (در مورد کولونوسکوپی)، میتواند به کاهش عوارض کمک کند.
اطلاع پزشک از سوابق پزشکی:
- اطلاع دادن به پزشک درباره سوابق پزشکی، داروهای مصرفی و حساسیتهای دارویی میتواند به پیشگیری از عوارض کمک کند.
مراقبتهای پس از آندوسکوپی:
- رعایت توصیههای پزشک پس از آندوسکوپی، مانند اجتناب از غذاها و نوشیدنیهای خاص یا فعالیتهای بدنی شدید، میتواند به کاهش ناراحتی و عوارض کمک کند.